προοπτικές αναμορφώσεις

Η χρήση ιδιαίτερης προοπτικής μπορεί να μας βοηθήσει να δημιουργήσουμε έργα με “περίεργες” προοπτικές αναμορφώσεις.
Οι καλλιτέχνες, από την Αναγέννηση και μετά, άρχισαν να πειραματίζονται με τους κανόνες της προοπτικής και κατάφεραν να δημιουργήσουν εικόνες τόσο έντονα αλλοιωμένες που δύσκολα γίνονται αντιληπτές με την πρώτη ματιά από το θεατή. Πολλές από αυτές τις εικόνες χρησιμοποιήθηκαν για να μεταφέρουν κωδικοποιημένα μηνύματα και για να τα αποκωδικοποιήσει κάποιος έπρεπε να ξέρει τον τρόπο ή ακόμη, να έχει τα κατάλληλα όργανα (κυλινδρικούς καθρέφτες κλπ), για να δει σωστά την εικόνα και το κρυμμένο μήνυμα.

Η πιο απλή, από αυτές τις προοπτικές αλλοιώσεις, παρουσιάζεται στο έργο του Γάλλου ζωγράφου Jean Fouquet (1420?1481). Στο έργο της παρακάτω εικόνας, για να αποδώσει το χώρο, χρησιμοποίησε μια ιδιαίτερη προοπτική καμπυλώνοντας τις γραμμές των κτιρίων και του οδοστρώματος.

Η πιο γνωστή όμως έντονη αναμόρφωση, εκείνης της περιόδου, ανήκει στον Leonardo da Vinci.

Ο Leonardo, εκτός των άλλων, πειραματίστηκε ιδιαίτερα στη γραφή κωδικοποιημένων μηνυμάτων. Ο ίδιος συνήθιζε να γράφει πολλές σημειώσεις του με τέτοιο τρόπο ώστε να διαβάζονται μόνο μέσα από ένα καθρέφτη.

Τα παρακάτω σχέδια δείχνουν αλλοιωμένα και μπορούν να ειδωθούν σωστά μόνο από ένα σημείο.

«Το μάτι του Leonardo» (1485)

Πολύ πιο χαρακτηριστικό, γνωστό κι αντιπροσωπευτικό για την προοπτική του αναμόρφωση, είναι το έργο «οι Πρεσβευτές» (1533), του Hans Holbein (1497-1543).

Το έργο, γεμάτο από συμβολικά μηνύματα σχετικά με την εποχή του, μας κεντρίζει την περιέργεια με την μορφή κάτω, ανάμεσα στους πρεσβευτές. Ας την παρατηρήσουμε από πλάγια θέση:

και εξηγήσεις για τη δημιουργία του (σε Αγγλικά)

Εξίσου έντονη προοπτική αναμόρφωση έχουμε στο πορτραίτο του πρίγκιπα Εδουάρδου 6_ου (1546), έργο του Άγγλου William Scrots (1537?1553)

Στην εκκλησία Trinit? dei Monti πάνω από την Piazza di Spagna στη Ρώμη, υπάρχει μια μεγάλη τοιχογραφία, 20μ περίπου, που δύσκολα γίνετε αντιληπτό το θέμα της από τον επισκέπτη.Είναι η μεγαλύτερη, παλαιότερη αναμόρφωση που υπάρχει στον κόσμο

SAN FRANCESCO DI PAOLA, Emmanuel Maignan, Trinit? dei Monti, Roma,1642

SAN FRANCESCO DI PAOLA, Emmanuel Maignan, Trinit? dei Monti, Roma,1642

Αναμορφωτικές εικόνες με την ίδια προοπτική χρησιμοποιούν πολλοί σημερινοί καλλιτέχνες, ιδιαίτερα της street Art (Slant Art) όπως ο Julian Beever, ο Kurt Wenner, Leon Keer,  Edgar M?ller κά.

έργα του Julian Beever

Φυσικά τα έργα αυτά δείχνουν σωστά μόνο από μια συγκεκριμένη θέση. Όπως αυτό:

και από μια μόνο συγκεκριμένη θέση, μπορούμε να το δούμε έτσι:

Αναμορφωτικές εικόνες σε καθρέφτη
Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε, όχι μόνο για καλλιτεχνικούς σκοπούς, αλλά πολύ περισσότερο για μεταφορά μηνυμάτων και αποστολέας και παραλήπτης έπρεπε να χρησιμοποιήσουν το ίδιο ακριβώς κάτοπτρο για να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμα. Όπως και να δούμε μια τέτοια την εικόνα, δεν καταλαβαίνουμε τι παρουσιάζει και φαίνεται σωστά μόνο σε κάποιο καθρέφτη με κυλινδρικό ή με κωνικό ή και με επίπεδο σχήμα.

Η παρακάτω εικόνα

 παρουσιάζεται σωστά μόνο όταν καθρεφτιστεί στον συγκεκριμένο κυλινδρικό καθρέφτη

“οκτώ σάτυροι θαυμάζουν την αναμόρφωση ενός ελέφαντα” έργο του Simon Vouet (1590?1649)

Αναμορφωτικές εικόνες σε πολλά επίπεδα
Είδαμε, σε προηγούμενο άρθρο, το έργο του Giulio Romano (1499-1546) στο Palazzo del Te στη Mantova, στη Sala dei Giganti . Στην εντυπωσιακή τοιχογραφία, ο G. Romano προσπαθεί να προβάλει μια εικόνα σε τρεις, τουλάχιστον,  επιφάνειες ταυτόχρονα. Οι τοίχοι και η οροφή του χώρου ενώνονται μέσα από το έργο.

Σήμερα, καλλιτέχνες όπως ο Ελβετός Felice Varini, χρησιμοποιούν τον τρισδιάστατο χώρο για να σχεδιάσουν, σε πολλά επίπεδα, αναμορφωτικές εικόνες.

και η “Μέδουσα” έργο των Ιταλών Ronco, Cimberle, Fava και Mauro Italiano

και από άλλη οπτική γωνία

Φυσικά, η σημερινή τεχνολογία, με 3d σχεδιαστικά προγράμματα, Η/Υ και ακτίνες laser για υπολογισμό διαστάσεων κλπ, κάνει αρκετά πιο εύκολη τη διαδικασία. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τεχνολογία είναι μόνο ένα μέσο, ένα βοήθημα για να εκφραστούμε δημιουργικά.

Εκτός από τον καλλιτεχνικό χώρο οι αναμορφώσεις έχουν εφαρμογή και στη καθημερινή μας ζωή. Οι χαράξεις και η σήμανση στην άσφαλτο των δρόμων γίνονται, (ή τουλάχιστον πρέπει γίνονται) σύμφωνα με την οπτική θέση των οδηγών. Γιαυτό και από οποιαδήποτε άλλη θέση δείχνουν περίεργα.

και μια εικόνα σαν αυτή, ίσως να μας κάνει πιο προσεκτικούς

αν τη δούμε από τη θέση του οδηγού.

Από εδώ μπορείτε να κατεβάσετε το Anamorph Me, ένα δωρεάν πρόγραμμα για να μετατρέψετε τις φωτογραφίες σας σε αναμορφωτικές εικόνες

     
Πηγές – περισσότερα
http://www.googleartproject.com/museums/nationalgallery/the-ambassadors
http://www.illusionworks.com/mod/anamorph.htm#
http://www.varini.org/02indc/indgen.html
http://www.truly-design.com/eng/projects/all
http://www.anamorphosis.com/software.html
http://www.mos.org/sln/Leonardo/LeonardoRighttoLeft.html
http://muzak4321.blogspot.com/2011/11/anamorphosis-leonardos-eye.html
http://www.ntua.gr/arch/geometry/mbk/anamorpheis.htm
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης