Aboriginal Art

Ως aborigines (αβορίγινες) εννοούνται οι αυτόχθονες κάτοικοι ενός τόπου και προέρχεται ετυμολογικά από τις λατινικές λέξεις ab = από και origine = προέλευση. Στη σύγχρονη βιβλιογραφία “Αβορίγινες“, με κεφαλαίο “Α”, (στα Αγγλικά “Aborigines“) αποκαλούμε κυρίως τους αυτόχθονες κατοίκους της Αυστραλίας και έτσι, από το Ανώτατο Δικαστήριο της Αυστραλίας, προσδιορίζονται όσοι κάτοικοι της χώρας κατάγονται βιολογικά από τους πρώτους κάτοικους αυτής της ηπείρου.

Για να προσεγγίσουμε την τέχνη τους θα πρέπει να γνωρίζουμε, όπως άλλωστε και για κάθε λαό, την ιστορία του, τη ζωή του, τις συνήθειές του και τους θρύλους του.
Οι πρόγονοι των Αβορίγινων (από φυλές της Κεντρικής και Νότιας Ινδίας, της Σρι Λάνκα, της Μαλαισίας και των Φιλιππίνων) πριν 40.000 και πλέον χρόνια, περνώντας το χαμηλό, τότε, επίπεδο της θάλασσας έφτασαν στην Αυστραλία. Χωρισμένοι σε 500 φυλές (κάθε φυλή είχε τη γλώσσα της) ζούσαν σαν νομάδες, υπό καθεστώς κοινοκτημοσύνης, εδαφικής και οικονομικής ανεξαρτησίας, αλλά και ειρηνικής εμπορικής ανταλλαγής μεταξύ των φυλών. Στα 1788, μεταφέρθηκε στο Σίδνεϊ η πρώτη ομάδα καταδίκων και δημιουργήθηκε ο πρώτος βρετανικός οικισμός.

Τότε άρχισε η εξόντωση των Αβορίγινες, η οποία κορυφώθηκε μετά το 1820, με την εκούσια μετανάστευση εποίκων, και χρυσοθήρων. Αυτό αλλά και η έκθεσή τους σε καινούργιες ασθένειες είχαν ως αποτέλεσμα την μαζική μείωση του πληθυσμού και την εξαφάνιση πολλών φυλών. Λόγω της μαζικής εξόντωσης οι Αβορίγινες κατέφυγαν στις πιο άγονες περιοχές, όπου ζουν και σήμερα. Τον 19ο αιώνα αριθμούνταν σε 300.000. Με την ομοσπονδοποίηση των αποικιών (1900) και μέχρι το 1966 απέμειναν μόνο 40.000, και ελάχιστες από τις γλώσσες τους διασώθηκαν.

Οι αυτόχθονες κάτοικοι της Αυστραλίας πίστευαν και εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η γη είναι θρησκευτικό φαινόμενο και κατοικείται από τα προγονικά πνεύματα. Αυτές οι πίστεις γιορτάζονται με θρύλους, τραγούδι, μίμηση, ξυλοτεχνία και ζωγραφική.
Η τέχνη τους περιγράφεται σαν μια μέθοδος απόκτησης γνώσης για την ορατή και αόρατη φύση.

Στα έργα τους αναπαριστούν σκηνές από τη γέννηση του κόσμου, θεότητες, τον ιερό βράχο Ουλουρού αλλά και ζώα της Αυστραλίας (κοάλα, καγκουρό, ιγκουάνα κά).

Πολλά από τα έργα τους είναι σκαλισμένα ή ζωγραφισμένα σε βράχους. Συνηθίζουν, σε βραχογραφίες, να αποτυπώνουν το περίγραμμα της παλάμης τους ψεκάζοντας χρώμα  γύρω γύρω.

Χρησιμοποιούν, συνήθως, ζεστά, γήινα και άλλες φορές πολλά και έντονα, καθαρά χρώματα με ένα ιδιαίτερο τρόπο: σχεδιάζουν και γεμίζουν το χώρο με χρωματιστές τελείες, μια τεχνική γνωστή σαν dot painting ή dot art. Επίσης, συνηθίζουν να σχεδιάζουν σύμβολα και σχέδια στο σώμα τους (body painting).

Οι Αβορίγινες της Αυστραλίας, πιστεύουν ότι η δημιουργία του κόσμου ξεκίνησε από ένα “άδειο χώρο” που γέμισε με τη βοήθεια των θεών τους. Τότε δημιουργήθηκαν τα διάφορα στοιχεία όπως, τα ζώα, το νερό, τα δέντρα, ο ουρανός. Όλα αυτά έγιναν σε μια εποχή, “την εποχή του ονείρου” -Dreamtime- Ονειροχρόνος- η οποία όμως δεν έχει τελειώσει, αλλά ούτε και θα τελειώσει ποτέ αφού δεν είναι μόνο μια χρονική περίοδος αλλά είναι και ένας χώρος, με τον οποίο μπορεί να επικοινωνήσει κανείς, είτε μέσα από τα όνειρα, είτε αφού πεθάνει και πάει εκεί. Η έκφραση ”Dreamtime” χρησιμοποιείται συχνά για να δηλώσει το “χρόνο πριν το χρόνο” ή το “χρόνο δημιουργίας όλων” ενώ η λέξη ”Dreaming” χρησιμοποιείται για τα ιδιαίτερα πιστεύω ενός ή μιας ομάδας ατόμων.

Οι δημιουργοί θεοί εμφανίζονται ως γιγάντια ερπετά προγονικά πνεύματα ή γέροντες, που ήρθαν μέσα από τη γη και οι οποίοι αφού ταξίδεψαν παντού, δημιούργησαν στο πέρασμά τους, τον κόσμο . Καθώς κινούνταν διαμόρφωναν το ανάγλυφο της γης, τις πλαγιές, τις πεδιάδες, τα ποτάμια, τα βουνά. Κάθε φορά που ξεκουράζονταν κάπου, δημιουργούσαν άστρα ή ακόμα και λίμνες ή ποτάμια.Είναι αυτοί που διαμορφώνουν το σύμπαν αφού οι ίδιοι μετατρέπονται σε ήλιο, φεγγάρι, ή πλανήτες.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, χρειάστηκε να έρθουν σε σύγκρουση με άλλα πλάσματα, ενώ στον κατακλυσμό που ακολούθησε, το τοπίο διαμορφώθηκε και άλλαξε από μόνο του. Αρσενικοί και θηλυκοί θεοί μεταμορφωνόταν σε βράχια, βουνά, ποτάμια, πηγές. Έτσι οι θεοί θεωρούνται υπεύθυνοι για τις κλιματολογικές αλλαγές, τις εποχές των βροχών ή τη ξηρασία, τη βροντή και τον κεραυνό. Και όταν κάποια στιγμή εμφανίστηκε κατά την «Εποχή των Ονείρων» η αιμοδιψής φυλή των Κούνγια, τα προγονικά πνεύματα τους απολίθωσαν στον Ιερό Βράχο Ουλουρού.

Ο κάθε Αβορίγινος πιστεύει ότι έχει ένα προσωπικό πνεύμα το οποίο ταξιδεύει, ενώ αυτός κοιμάται και επισκέπτεται τους συγγενείς του και τους τόπους διαμονής τους. Η “Εποχή των Ονείρων” δεν τελείωσε, αλλά συνεχίζεται μέσω των Ιερών Χορών (Κορρόμπορι) και των τελετών.

Στις τελετές τραγουδούν και χορεύουν με τη συνοδεία του didjeridoo (ή Yidaki). To didgeridoo είναι μια μακριά ξύλινη φλογέρα (από 1 έως 1,6 μέτρα) που έφτιαχναν από έναν κορμό ή ένα μεγάλο κλαδί ευκαλύπτου που το είχαν προηγούμενα σκάψει και αδειάσει οι τερμίτες. Γι΄αυτό και δεν έχει συγκεκριμένο σχήμα και ο ήχος του που είναι ένας χαμηλός παλλόμενος ήχος, ποικίλει ανάλογα με τις ιδιοτροπίες του δέντρου απ΄ το οποίο γεννήθηκε. Οι Αβορίγινες πιστεύουν ότι μέσα σε κάθε όργανο βρίσκεται ένα πνεύμα που παράγει τον ήχο.

Με τον ιδιαίτερο, χαρακτηριστικό ήχο του didgeridoo και με περίπλοκους ρυθμούς προσπαθούν να αναπαράγουν τους ήχους της φύσης και να έρθουν σε επαφή με τους θεούς. Η μουσική θεωρείται ότι αποτελεί μία “γέφυρα” ανάμεσα σε αυτούς και στους προγόνους, τους ήρωες, τη Γη, τα ζώα που ζουν σε αυτήν. Το χρησιμοποιούν σε επίσημες γιορτές αλλά και στις καθημερινές, σε επικλήσεις για βροχή, σε θεραπευτικές τελετουργίες, στα ηλιοβασιλέματα, στις κηδείες… Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως είναι το αρχαιότερο μουσικό όργανο του κόσμου.

Αβοριγινές Αυστραλιανές παροιμίες:
– Κράτα τα μάτια σου στον ήλιο και δεν θα δεις τις σκιές.
– Όσοι έχασαν τα όνειρα είναι χαμένοι.

– Όσα περισσότερα ξέρεις, τόσα λιγότερα χρειάζεσαι.
– Είμαστε όλοι επισκέπτες σ’ αυτό το χρόνο, σ’ αυτό το μέρος. Απλοί περαστικοί. Σκοπός μας εδώ είναι να παρατηρήσουμε, να μάθουμε, να αναπτυχθούμε, ν’ αγαπήσουμε…και μετά επιστρέφουμε σπίτι.

Σήμερα, εκτός από τις συλλογές που φιλοξενούνται σε μουσεία, παράγονται πολλά έργα από κοινότητες Αβορίγινων, με σκοπό την διάδοση της τέχνης τους αλλά και την οικονομική τους ενίσχυση.
Αρκετά από αυτά όμως, έχοντας ένα διακοσμητικό ρόλο και στόχο να καλύψουν ανάγκες της τουριστικής βιομηχανίας, τείνουν να χάσουν το ιδιαίτερο χαρακτήρα τους.

πηγές:
wikipedia
aboriginalart
Wiradjuri
Noongar_people
http://atlaswikigr.wetpaint.com
Χάνα Μίντλετον «Θέλουμε τη γη μας πίσω (Η ιστορία των Αμπορίτζινες, ιθαγενών κατοίκων της Αυστραλίας)», («Σύγχρονη Εποχή», μετάφραση Στρατή και Ξανθούλας Μαυραντώνη).
The Aboriginal Memorial – National Gallery of Australia
aboriginal art online